De pizzaoven van Cas

Ontwerpen

Omdat ik op vakanties naar Frankrijk en Italië mijn eerste echt lekkere pizza's proefde, moest het een traditioneel ontwerp worden met een robuste uitstraling die je kent uit de bergdorpen in de Alpen. Na enig zoekwerk op Internet vond ik het zelfbouwpakket van de broodoven. Zij hadden 2 groottes, 60 cm en 90 cm interne doorsnede. Na een bezoek aan iemand met een 90 cm prefab oven die zei dat hij er toch altijd maar 1 tegelijk in bakte, koos ik voor de 60 cm versie. Met de prefab wilde ik het metselen van de koepel vermijden, en dat is toch allemaal binnenkant. Ik koos er wel voor om de onderbouw te metselen, en ook de ovenmond. Om het niet te massaal te laten lijken, bedacht ik 4 muurtjes van 28 cm breed, met ruimte ertussen in van 2x 28 = 56 cm. In het middelste vak is dan ruimte voor een koelkast om 's zomers het vlees voor de BBQ en pizzabeleg koel te houden.

Omdat ik ook veel BBQ moest die er ook een plekje krijgen, en moest het geheel onder dak. Vrienden in de straat hadden met eiken balken iets gemaakt en dat zag er mooi robust uit, dat werd ook mijn keuze. Bij het zoeken naar dakbedekking bleek echte natuurlei voor zo'n klein dak maar 100 euro duurder dan kunstlei, dus werd het echte lei.

Na heel veel foto's van pizza ovens bekeken te hebben koos ik ik voor een iglo model, want die huisjes lijken mij teveel op mausoleums. Ik had al ervaring met terrazzo als blad, dus dat werd het nu weer, basiskleur van de lei, met accentkleur geel en rood wat ook in de stenen zit. Voor de stenen heb ik dezelfde gekozen van mijn huis en tuinhuisje, voor de eenheid in het geheel. Vloertegels werden ook weer lei kleur.

Met stokjes heb ik de contouren uitgezet, om de looproutes en afstand tot de heg en de boom te bepalen.


Plattegrond van de buitenkeuken, en de 4 pijlers van het dak. Links het rondje is voor de BBQ, het rechter vierkant is de pizza oven.

Fundering

Officieel moet er een vorstrand tot op de gele zand in, maar omdat de tuin fors is opgehoogd na de bouw zou dat wat diep worden. Daarom koos ik er voor om een massieve plaat beton van 30 cm dik te nemen als fundering, met 2 lagen betonnet erin. Als het tot 30 cm onder de grond zou vriezen en het hele zaakje vriest omhoog dan zal het door het gewicht ook weer terugzakken na de vorst. Omdat dit wel erg veel beton is en ik geen zin heb om te sjouwen met kruiwagens beton over de mooie oprit, wordt de beton met een pomp geleverd die vanaf de straat over het huis reikt. In 20 minuten een fundering!


Met 2 man een ochtend graven, en 5 keer met de aanhanger heen en weer.


Betonnetten op 5 en 20 cm hoogte, de draadeinden voor de dakpalen in positie en een electriciteitspijp naar het 2e muurtje.

Metselwerk

Omdat het in de zomer van 2014 heel warm is hang ik een tarp boven de bouw, zo kunnen we in de schaduw werken. En ook een eventueel buitje deert ons niet. Een buurman van iets verder in de straat heeft al het schoonmetselwerk gedaan, echt heel netjes.


2 Muurtjes uitgezet. Deze palen worden hergebruikt voor de andere 2 muurtjes, ze hoeven alleen maar een stuk opgeschoven te worden.


De 4 muurtjes met al ingemetseld RVS stangen om de BBQ en de asopvang te dragen. je ziet ook de hoeklijnen voor de rollaag van de oven.


De rollaag die de pizza vloer aan het oog onttrekt.

Voor de boog rond de ovenmond huur ik een Clipper en zaag van een stel stenen 2x 11 mm schuin af. Dat bereken je door de straal langs de buitenste cirkel te vergelijken met de straal langs de binnenste cirkel, en dan het verschil te delen door het aantal stenen, en die uitkomst weer door 2 delen om aan 2 kanten evenveel vanaf te halen. Ook de stenen van de rollagen zijn met de Clipper afgekort.


Clipperzaag met zelfgemaakte aanslag om de goede hoek eraf te zagen.


Het resultaat van een middag zagen. Stenen aan 2 zijden schuin geslepen om een perfecte halve cirkel te maken.

Voor de constructievloer onder de pizza oven maak ik eerst een brievenbus waardoor de as omlaag geveegd kan worden na het bakken. De liggers van de WorkMate zijn 4 cm dik, dus wordt de brievenbus ook 4 cm. Met een paar boutjes door de wand zal hij mooi verankerd worden in de betonnen vloer. Een pasgezaagd stuk meubelplaat klem ik net zoals de balkjes onder de rollaag geklemd waren. De naden tussen het metselwerk en de meubelplaat dek ik af met plastic zodat er geen beton over de muur kan sijpelen bij het storten. Omdat ik nog betonijzer overheb, gaan er 2 lagen in, en verder zijn er ook spouwankers in de rollaag gemetseld. Ik smeer de beton vlak af en leg er meteen de CalciumSilicaat isolatieplaat overheen en klop die goed aan zodat hij overal contact maakt.


Van Aluminium plaat heb ik een brievenbus gezet tussen de WorkMate.


Ook de vloer van de pizza oven heeft 2 lagen betonnet.

Op deze isolatieplaat komt nog 3 cm beton voor extra warmteopslag en dan de prefab vloer van het bouwpakket. Maar eerst is het tijd voor het keukenblad. Op een groot stuk papier heb ik de pizza vloer overgetrokken en daar 2 cm rondom bij opgeteld. Tussen de hete pizza ovenvloer en het Terrazzo keukenblad wil ik namelijk isolatie tegen de hitte en tegen het uitzetten door de hitte. Voor de Big Green Egg heb ik ook een stuk papier met de omtrek van het gat gemaakt, denk hierbij er aan dat een geopend scharnier de meeste ruimte inneemt, dus neem de maat met de deksel open. Ook hier 1,5 cm ruimte rondom vrijlaten voor expansie van de BGE. Als het keukeblad af is gebruik ik de mal voor het pizza gat om de rest van de pizza vloer te vullen met isolatiemortel, want later kun je daar niet meer bij. Daarna gaat het keukenblad erop.


Bij een bedrijf uit de buurt is een Terrazzo keukenblad van 303 bij 103 cm gemaakt, met uitsparingen voor de pizza vloer en BBQ.


De mal van het gat in de terrazzo gebruik ik ook om de ruimte eromheen te isoleren.


Het 200 kg zware keukenblad geplaatst, met 4 sterke mannen. Rondom overal 1,5 cm overlap.

Onder de vloer komt nog 4 cm betonvloer die als extra warmteopslag dient. Met een lat controleer ik dat alles in een vlak ligt. Maak een bedje van iets teveel beton en leg dan een prefab vloerdeel erin. Tik die dan aan, totdat het vloerdeel in 1 vlak ligt met het keukenblad. Rondom blijft nu een klein grachtje dat opgevuld wordt met isolatiemortel.


De warme vloer en de prefab vloer worden tegelijk geplaatst


Nadat de pizzavloer op exact dezelfde hoogte als het keukeblad geplaatst is, isoleer ik die rondom

Overkapping

Al die tijd staken er 4 draadeinden uit de betonnen vloer die ik met een colafles afgedekt had tegen verwondingen aan het draadeind. Ik had 4 holle sokkels van natuursteen laten maken en plaatste die over de draadeinden en vulde die ruimte op met beton en stukken steen die over waren.


Sokkels van natuursteen, gevuld met beton en het draadeind

Om de plaats van de schoorsteen te bepalen moest de oven al een beetje opgebouwd worden. De 2 prefab helften tegen elkaar aanzetten, en de schoorsteenkoppelplaat erop. Dat vervolgens aan de buitenkant afsmeren met vuurvaste mortel en klaar is de oven. Omdat alles klaar moest zijn met de verjaardag van dochterlief heb ik heel voorzichtig een klein vuurtje gestookt om alles te drogen.


Alvast een beetje het vocht eruitstoken

2 Echte timmermannen komen het houten geraamte opbouwen voor het dak. Ze gebruiken 15 cm dikke eiken balken voor de staanders, en 9x20 cm eiken balken voor de dakdragers. Daar overheen komen 6 cm dikke spanten, en daar weer overheen de panlatten. De spanten komen mooi uit met de schoorsteen, er is 1 cm ruimte.


Het houten frame staat na 2 dagen


De schoorsteen en de panlatten erop

De dakdekker kwam op vrijdagavond en samen maakten we na veel meten de eerste leien vast. De eiken panlatten waren zo hard dat we er de leihaken op krom sloegen, of erger nog de leien zelf kapotsloegen. Dan maar alle gaatjes voorboren... Helaas kon hij het hele weekend niet terugkomen, maar hij zei dat ik "handig genoeg was om zelf verder te gaan" en liet zijn gereedschap achter. Ik werkte netjes om de schoorsteen heen en daarna was het meters maken tot het dak aan een kant klaar was. Daar moest ik stukken pasmaken met de leihamer en het aambeeld, wat best wel goed ging. De voorkant van het dak was kleiner dus dat ging nog sneller. Iedere keer als ik een stukje dak helemaal dicht had schroefde ik ook meteen de nokpan vast zodat ik niet meer op het dak hoefde achteraf. Uiteindelijk moest dat toch nog een keertje om de patineerolie op het lood rond de schoorsteen in te smeren zodat het niet wit uitsloeg.


Dat gaat van een leien dakje

De oven

Nu het dak erop zit, kan ik droog aan de over werken. De bijgeleverde betonnen voorplaat is met 5 cm veel te dik en ook te groot, dus vervang ik die voor een plaat hittebestendige plaat van maar 1 cm dik. Die zet ik ook vast met vuurvaste mortel.


Brandvaste plaat vastgezet met brandvaste mortel

Daarna pak ik de oven in met de isolatiedeken. Bovenop dubbel. Met kippengaas houd ik de zaak bij elkaar en heb ik meteen een beetje wapening voor de isolatiemortel.


Creatief met isolatiewol


Bij elkaar houden met kippengaas

Van spaanplaat zaag ik een mal voor de deuropening en zet die op 2 latjes, zodat ik later eerst de latjes en dan de mal er makkelijk weer uit krijg. Op de mal hebben we streepjes gezet waar elke steen moet beginnen. Aan de buitenkant hebben we geen streepjes (dat is wel een tip), dus moeten we halverwege een keer een stuk afbreken en opnieuw maken om een mooi verdeelde boog te maken. Omdat de boog eigenlijk los op de ondergrond staat metselen we 6 spouwhaken in na de 1e, 3e en 6e steen.


De gemetselde boog mooi verdeeld

Over de isolatiewol komt nog een laag van isolatiemortel (Verticuliet met cement, 6 op 1). Het is een beetje verend spul dat je niet te nat mag maken. Ik probeer het zelf aan te brengen en dat ging fantastisch. Een troffel rechtop op 6 cm van de wand, en dan met een kleinere troffel de mortel erin scheppen en lichtjes aandrukken. Per keer ongeveer 8 cm hoog aanbrengen, en tegen de tijd dat je rond gewerkt ben is het begin al zo droog dat je daar bovenop een nieuwe laag kunt aanbrengen. Bijna bovenaan krijg je dan een grote krater die je helemaal vult met mortel en dan zo mooi mogelijk een iglo vorm erin maken. Omdat ik de boog van de ovenopening maar 1 steen breed wilde hebben, steekt de verbindingsplaat naar de rookafvoer een beetje boven de boog uit. Het iglo bolletje loopt naar voren toe dus een stuk horizontaal.


8 cm hoogte per keer, en als je rond was meteen door aan het begin


Isolatiemortel even breed aanbrengen als de smalle troffel, en goed aandrukken


De isolatiemortel is heel netjes te verwerken

Bakken!

Na een weekje wachten is mijn geduld op en begin ik de oven elke dag wat warmer te stoken. De instructies zijn blijkbaar voor de 90 cm oven geschreven, want het is ontzettend moeilijk een vuurtje te stoken dat niet met de vlammen tegen het ovenplafond aankomt. Vooruit dan maar. De avond van tevoren maak ik deeg volgens het Napolitaanse recept uit het italiaanse pizza boek.


Gelijk ook maar een keukenmachine gekocht om te kneden


Op de hand nakneden en 1 lange wordt maken, en die in 6 hakken


Deksel erop en 20 uur rijzen in de koelkast

Als je zelf geen pizza oven hebt besef je niet hoeveel hout er wel niet nodig is om de oven op temperatuur te krijgen. Het splijten van hout is ook nog eens een gevaarlijke bezigheid, de bijl mist het te kloven hout wel eens en kets dan af richting de grond. Nog geen week na mijn eerste pizza bakken koop ik een hydraulische splijtmachine. Wat is dat een genot, en verschrikkelijk snel ook nog.

Voor het opstoken maak je een brandstapel van kruislings gestapelde spaanders met wat karton of papier eronder. Dat brandt fantastisch. In deze fase komt er flink wat rook vanaf, check dus vooraf waar die naartoe zal waaien en waarschuw eventueel de buren als die nog was buiten hebben hangen. Hoe droger het hout des te eerder is het vuur op een temperatuur waarbij er bijna geen rook meer vanaf komt.


Zoveel hout gaat er in de oven per pizza party


Opstoken van de kruislings gestapelde spaanders

Een mooi ronde pizza maken gaat nog niet want ik heb nog geen pizza schep. Wel 2 halve-cirkelvormige pizza schepjes die ik met de BGE gebruikte, met goede ovenwanten moet het lukken. De eerste pizza gaat erin, en ik zie de randen opbollen. Dat is geen gist, maar waterdamp dat door de hete vloer in een keer wordt omgezet in stoom en dus een luchtbel creëert. Het teken van een goede pizza! De eerste pizza meteen goed!

Een hele opluchting ook, je zult maar zoveel moeite gedaan hebben en dan nog steeds geen goede pizza's bakken ;-)


Terrazzo is echt een ideale ondergrond om pizza uit te rekken en op te maken


De allereerste pizza lukte meteen, maar was nog niet zo rond omdat ik nog geen pizzaschep had die groot genoeg was


Als je zo'n grote luchtbellen in de rand hebt, dan weet je dat de vloertemperatuur hoog genoeg is

Big Green Egg

Nu is het ook tijd om de Big Green Egg te verhuizen, nadat die 2 jaar lang buiten had gestaan. De vijf RVS stangen waar hij op staat veren net iets teveel, dus zet ik de BGE vast in het gat van het keukenblad met afgeschuinde wijnkurken. Het handvat is helemaal verweerd, dus ik maak van een stukje panlat dat over was een eiken handvat. Een paar weken later komt ook de tegelzetter. En ik maak van RVS een ophangrek voor alle BBQ tools. Bij een metaalbedrijf laat ik het mooi lassen en daarna glasstralen.


Het nieuwe handvat voor mijn oude BGE.


De vloer is nu ook gelegd


Zelfgemaakt RVS rek voor de BBQ gereedschappen

Mailing list

Wil je op de hoogte gehouden worden van pizza bak sessies in mijn buitenkeuken, geef je dan op. Een paar keer per jaar, als het mooi weer is, krijg je dan een uitnodiging. De eerste 8 die reageren kunnen dan ook eens meemaken hoe het gaat en smaakt. Je betaalt wel een bijdrage van € 10 aan hout en ingredienten. Ik gebruik zoveel mogelijk biologische ingredienten, en luxe beleg zoals parmaham, gerookte zalm, garnalen, etc. Drank is er ook: fris 1 euro, wijn 2 euro, mixjes en likeur 4 euro.

Hout opslag

Aangezien er zoveel hout doorheengaat en mijn houtstapel al een paar keer is omgewaaid, heb ik ook een rek gemaakt met 4 gaten van elk 0,6 m3 groot. Zo kan ik steeds het oudste hout opstoken terwijl de andere 3 gaten vol hout opdrogen.

Oorspronkelijk was ik van plan het van stijgerbuizen en -koppelingen te maken, maar dat werd wat erg duur. Zelfs als je niet kunt lassen (ik) dan is laten lassen en verzinken met het materiaal erbij nog goedkoper!


Zelfgemaakt rek voor hout te drogen. Van zichzelf al stabiel en ook nog aan de muur vastgeschroefd.